ประเพณีชิงเปรต (ประเพณีไทยภาคใต้)
 |
ประเพณีชิงเปรตนั้นเป็นส่วนหนึ่งของ ประเพณีสารทเดือนสิบ ที่ชาวใต้โดยเฉพาะชาวนครศรีธรรมราชนั้นรู้จักกันเป็นอย่างดี โดยการจัดพิธีชิงเปรตนั้นจะจัดขึ้นพร้อมกับพิธีสารทเดือนสิบ โดยจัดเป็นขั้นตอนสุดท้าย การจัดงานจะมีการแข่งขันปีนขึ้นไปหยิบเศษอาหารจากที่เหลือจากการตั้งเปรตมากิน เพราะเชื่อกันว่าจะเป็นสิริมงคล โดยถือว่าเป็นพิธีที่มีความครึกครื้นมากพิธีหนึ่ง
ประวัติของพิธีนี้ คือเชื่อกันว่า เมื่อญาติพี่น้องล่วงลับไปแล้ว อาจจะไปเกิดในนรกภูมิ หรืออาจจะไปเกิดเป็นเปรต ที่อดอยาก เพื่อชดใช้กรรมที่ทำไว้ตอนที่ยังเป็นมนุษย์ ทำให้ญาติพี่น้องต้องมีการทำบุญอุทิศส่วนกุศลไปให้ นอกจากนั้นสำหรับคนทีเป็นเปรตนั้น ว่ากันว่าจะมีการกลับมาเยี่ยมญาติพี่น้องได้ในวันแรม 1 ค่ำ เดือน 10 และจะกลับไปนรกภูมิอีกครั้งเมื่อถึงวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 ดังนั้นจึงมีการทำบุญอุทิศส่วนกุศลกันในวันดังกล่าวนั่นเอง (แต่จะนิยมทำกันในวันแรม
การทำพิธีชิงเปรตนั้น จะเริ่มจากการทำตามขั้นตอนของพิธีสารทเดือน 10 ดังนี้
– การจัดหฺมฺรับ จะเริ่มในวันแรม 13 ค่ำ เดือน 10 เป็นวันที่ชาวบ้านจะทำการซื้อข้าวของมาทำอาหาร และซื้อขนมที่เป็นสัญญลักษณ์ของประเพณีอย่าง ขนมลา ขนมพอง ขนมกง และขนม ดีซำ
– การยกหฺมฺรับ จัดขึ้นในช่วงวันแรม 14-15 ค่ำ เดือน 10 ชาวบ้านจะมีการยกเอาหฺมฺรับ ที่ได้จัดเตรียมไว้ ไปถวายพระสงฆ์ที่วัดต่างๆ ตามความสะดวกของแต่ละคน
– การฉลอง หฺมฺรับ และบังสุกุล โดยเมื่อได้ทำการยก หฺมฺรับเข้าวัดไปแล้ว จะมีการฉลองหฺมฺรับตลอดจนการทำบุญเลี้ยงพระ และการทำบังสุกุล เพื่อเป็นการอุทิศส่วนกุศลให้กับญาติพี่น้องที่ได้ล่วงลับไปแล้ว
จากนั้นขั้นตอนสุดท้ายจะเป็นการทำพิธีชิงเปรต โดยจะเริ่มจากการตั้งเปรต หรือการเอาอาหาร และขนมต่างๆ ไปวางไว้ตามกำแพงวัด หรือข้างกำแพงวัด – โคนต้นไม้ใหญ่ แต่ปัจจุบันได้ทำการพัฒนาให้เป็นการตั้งร้านหรือเสา ที่ด้านบนมีที่วางขนม และอาหารสำหรับเปรต มีสายสิญญ์โยงลงมาจากร้านเปรต สำหรับให้พระสงฆ์ทำการชักบังสุกุล จากนั้นจะเป็นพิธีกรวดน้ำอุทิศส่วนกุศลแก่ผู้ล่วงลับ เสร็จแล้วจึงจะมีการ “ชิงเปรต” โดยการแย่งกันปีนขึ้นไปบนร้านเปรต เพื่อทำการแย่งชิงอาหาร และขนมบนนั้นมากิน เพราะเชื่อกันว่าเป็นสิริมงคลกับชีวิต ที่ได้กินของเหลือเดนจากญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว
นอกจากวัตถุประสงค์หลักในการรำลึกและอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลให้กับผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว ยังเป็นการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างคนในชุมชนอีกด้วย เพราะการชิงเปรต จัดเป็นพิธีที่สนุก และมีความครึกครื้นมากพิธีหนึ่ง
No comments:
Post a Comment